EnglishKhi nhắc đến hạt vi nhựa – thứ chất dẻo nhỏ bé đang dần xâm nhập vào không khí, nguồn nước, cơ thể chúng ta; đa số sẽ là những thông tin không mấy tích cực. Thế nhưng, trong thời gian gần đây, đã có rất nhiều ý tưởng, phát minh mới làm giảm tác động tiêu cực của chúng, góp 1 phần không nhỏ vào cuộc chiến chống vi nhựa đầy cam go này.
Sự nguy hại khó lường của hạt vi nhựa
Hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong nước mưa, trong cơ thể của tôm cá, các loại rau củ quả và kể cả trong lõi băng ở vùng Bắc Cực.
Nghiên cứu mới nhất cho thấy đã có hơn 136,000 tấn vi nhựa được thải ra ngoài đại dương mỗi năm, sau đó chúng lại tiếp tục đi theo vùng tuần hoàn của nước rồi từ từ len lỏi vào cơ thể chúng ta.
Tất cả các loại rác thải nhựa, bất kể kích thước, đều có hại cho môi trường. Sự nguy hại của vi nhựa nằm ở kích thước siêu nhỏ của chúng (20 micromet), một số loại còn nhỏ hơn sợi tóc con người đến 150 lần, dẫn đến nguy cơ len lỏi vào thức ăn, tế bào và cả nhau thai của con người. Nghiêm trọng hơn, Tiến sĩ Douglas Rader, trưởng nhóm khoa học đại dương tại Quỹ Bảo vệ Môi trường còn chỉ ra rằng nhiều loại nhựa siêu nhỏ chứa các chất hóa học liên quan đến sự gián đoạn sinh sản, nội tiết tố và ung thư.
Tuy nhiên, đã có rất nhiều sáng phát minh, sáng chế làm giảm sự ảnh hưởng tiêu cực của vi nhựa, điển hình là các ví dụ sau đây.
“Nam châm hút vi nhựa”
Nhà phát minh trẻ tuổi người Ireland – Fionn Ferreira đã tìm ra cách giúp loại bỏ vi nhựa khỏi nước và khuyến khích chúng kết tụ lại với nhau thành các hợp chất có thể lọc được. Cụ thể, anh đã tạo ra một nam châm lỏng (ferrofluid) – một hỗn hợp có từ tính làm từ dầu và bột gỉ (powdered rust) giúp loại bỏ 88% vi nhựa khỏi các mẫu nước.
Nỗ lực của Ferreira đã giúp anh giành được giải thưởng cao nhất tại Hội chợ Khoa học Google. Anh hy vọng sẽ kết hợp các phát hiện của mình vào một thiết bị tương thích với các hệ thống lọc hiện có, chẳng hạn như các hệ thống lọc trong các nhà máy xử lý nước thải để việc loại bỏ vi nhựa được tối ưu hơn.
Đặc biệt, trong tương lai, Ferreira dự định sẽ thử nghiệm thiết bị này để tạo bộ lọc tự làm sạch cho động cơ đại dương bằng việc gắn chúng vào động cơ bên ngoài của các con tàu.
“Máy hút bụi sống”
Tiến sĩ Juan José Alava, một chuyên gia về bảo tồn và độc học sinh thái biển tin rằng câu trả lời cho vấn đề vi nhựa có thể đã nằm trong môi trường.
Alava nghiên cứu các sinh vật mà ông gọi là “máy hút bụi sống”, bao gồm các loài ăn thức ăn ở tầng đáy như hải sâm, cũng như các sinh vật nhỏ hơn nhiều tạo nên “cộng đồng vi sinh vật biểu sinh”: các chủng vi khuẩn có khả năng phân hủy vật liệu tổng hợp. Đó là các sinh vật đặc biệt có thể ăn rác nhựa đặc biệt.
Ông cho rằng: “Ý tưởng là xác định các cộng đồng vi khuẩn và cố gắng tăng cường chúng – không phải bằng cách kết hợp một tổ hợp gen mới do con người tạo ra, mà bằng cách kích thích chúng phân hủy nhựa. Alava cho biết: Khi một sinh vật có thể loại bỏ nhiều nhựa hơn lượng nhựa tích tụ trong cơ thể hoặc chất thải, nó sẽ trở thành “đồng minh tốt nhất của chúng ta” trong cuộc chiến chống lại vi nhựa”.
Thông điệp môi trường
Bởi hành hành trình ngàn dặm nào cũng bắt đầu từ một bước chân, bạn và tôi, chúng ta hãy cùng hành động
Mỗi năm, có hàng triệu tấn hạt vi nhựa bị thải ra đại dương. Với lượng rác thải khổng lồ như vậy, thật khó để tạo ra những tác động mạnh mẽ và triệt để trong thời gian ngắn. Tuy vậy, mỗi ngày trôi qua chúng ta lại ghi nhận thêm nhiều nỗ lực nhằm giảm tác động tiêu cực của vi nhựa từ con người. Bạn cũng vậy nhé, dù ít hay nhiều, hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ như hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần, hướng đến những vật liệu thay thế như nhựa phân hủy sinh học, thân thiện với môi trường. Bởi hành hành trình ngàn dặm nào cũng bắt đầu từ một bước chân, bạn và tôi, chúng ta hãy cùng hành động.
Nguồn: The Guardian